Kiedy zapytasz wujka google o hasło “montażysta” okaże się, że możesz zostać montażystą mebli, montażystą okien a także montażystą filmowym.
Skupie się na tej ostatniej możliwości 🙂
Zaraz obok montażysty filmowego najczęściej pojawia się także montażysta obrazu i dźwięku.
To drugie określenie posiada o wiele szerszy zakres i niech będzie dla nas punktem wyjścia.
Skoro montażysta obrazu i dźwięku do dla mnie najszerszy zakres znaczenia, pytanie czy zostając montażystą obrazu i dźwięku możesz montować każdy obraz i dźwięk?
Tak, oczywiście, że możesz – jednak wg. mnie w tym zawodzie istnieje także coś takiego jak specjalizacja. Nie jest ona jeszcze przedmiotem zainteresowania szkolnictwa, jednak z powodzeniem można i tutaj stosować założenie “jak coś jest do wszystkiego to jest do niczego”.
Co zatem montażysta może dostać do zmontowania?
– film fabularny – w jego ramach można bardzo ogólnie powiedzieć o kinie autorskim i kinie gatunkowym. To dziedziny wymagające od montażysty wysokich kompetencji warsztatowych i merytorycznych.
– film dokumentalny – to także pojemne formuła – innego podejścia wymaga klasyczny dokument a innego “gadające głowy”. Każda z form, podobnie jak w filmie fabularnym wymaga bardzo wysokich kompetencji warsztatowych i merytorycznych.
– film eksperymentalny – tutaj bardzo ważna jest duża świadomość warsztatu, byśmy nie mieli do czynienia z grafomanem. Czarny kwadrat na białym tle ma swój sens ale tylko w odpowiednim kontekście historycznym i dla widza kompetentnego do odbioru takiego przekazu.
– reportaż telewizyjny – forma na pograniczu kompetencji dokumentalnych, których trzeba użyć do właściwego zmontowania materiałów o telewizyjnej jakości merytorycznej. Czyli temat reportażu jest często bardzo wymagający, jednak rzeczywistość realizacyjna – krótki okres zdjęciowy i mało czasu na montaż, powodują, że temat traktowany jest dość powierzchownie. Co nie znaczy, że w sposób błahy.
– felieton – krótka forma telewizyjna wymagająca podstawowych umiejętności montażowych.
– news – bardzo krótka forma telewizyjna, wymagająca podstawowych umiejętności montażowych.
– wideoklip – krótka forma audiowizualna, wymagająca poza umiejętnościami warsztatowymi przede wszystkim wyczucia rytmu i tempa.
– reklama – krótka forma audiowizualna, wymagająca podobnie jak w wideoklipie, dodatkowych umiejętności w zakresie rytmu i tempa.
– film promocyjny – mam tutaj na myśli przeróżne filmy reklamowe przygotowywane na targi, na strony internetowe itp. na zamówienie przeróżnych podmiotów gospodarczych. W większości tego typu produkcji, pozostajemy w sferze tych samych umiejętności, które są potrzebne do zmontowania reklamy lub wideoklipu.
– relacja z wydarzeń – pod tym szerokim pojęciem kryje się na przykład: montaż wesela, relacje z targów, relacje z różnych imprez itp. Jakości wykonania relacji zależy od umiejętności warsztatowych montażysty, jednak do zmontowania poprawnej i czytelnej relacji wystarczą naprawdę podstawowe umiejętności montażowe i merytoryczne.
Jakie zatem specjalizacje można by wyróżnić w montażu filmowym:
Montażysta “tutaj nie mam pomysłu na nazwę” – dla którego podstawowymi formami mogą być relacje z wydarzeń, filmy promocyjne, newsy i felietony. Myślę, że dobrze poradziłby sobie także przy prostych programach telewizyjnych.
Montażysta “muzyczny”? – dla którego podstawowymi formami będą wideoklip, reklama i film promocyjny.
Montażysta telewizyjny – dla którego, podstawowymi formami audiowizualnymi są news, felieton, program telewizyjny i jako najbardziej wymagający – reportaż telewizyjny.
Montażysta filmowy – dla którego, podstawowymi formami będą film dokumentalny i film fabularny.
Czy potrzebna jest specjalizacja w szkołach filmowych? Nie mam pojęcia. Mam nadzieję, że to krótkie rozróżnienie pomoże początkującym montażystom w określeniu swojej ścieżki rozwoju.
Robienie wszystkiego na raz, ma sens tylko na początku drogi, żeby sprawdzić w jakich formach czujesz się najlepiej. Jednak każda z nich wymaga stosowania innych narzędzi warsztatowych i nie da się być najlepszym we wszystkim.
Ja osobiście nie znoszę także podejścia oceniającego – czyli twierdzenia, że montażysta filmowy jest lepszy od montażysty, który zawodowo montuje wesela. Dla mnie to idiotyczne myślenie, mogę się założyć, że jak posadzę dokumentalistę do stołu montażowego i powiem” zmontuj wesele” – to Para Młoda może być nieco rozczarowana “surowością” filmu 🙂 oczywiście to skrajny przykład, ale takie jest moje przesłanie.
Ten blog powstał po to byśmy w całym zakresie pracy montażysty obrazu i dźwięku podnosili swoje umiejętności i kompetencje, a nie tworzyli jakieś śmieszne podziały na lepszych i gorszych.
Wszystkie komentarze mile widziane 🙂 a tymczasem zapraszam na szkolenia i warsztaty
Bardzo pomocna “klasyfikacja” – jako potencjalny klient, czuję się nieco mądrzejsza w temacie – czego mogę oczekiwać i od kogo 🙂
Bardzo fajne podejście do tematu i przedstawienie go. By tak stworzyć artykuł i punkt widzenia na temat, trzeba być skromnym człowiekiem 🙂
Nie jestem montażystą i nie zajmuję się w najmniejszym stopniu tą dziedziną, ale lektura Twojego “bloga” pochłania mnie coraz bardziej.
Powodzenia życzę i dzięki za ciekawe słowa.